مطالب ارائه شده برگرفته از کتاب "راهنمای آسان تحلیل آماری با SPSS" تالیف آقای"رامین کریمی" است. کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.

نمـودارها

شیوه دیگر توصیف متغیرها، نشان ­دادن توزیع متغیر با نمودار است. نمودارها شیوه­ای جذاب برای ارائه نتایج و اطلاعات هستند و امکان به دست آوردن اطلاعات را در فرصتی کوتاه فراهم می ­آورند. نمودارها، به ویژه برای ارائه گزارش در رسانه­ های عمومی (روزنامه ها، تلویزیون) بسیار مفید هستند، چون فهم آن برای افراد غیر­متخصص، از جدول توزیع فراوانی ساده­ تر است. نمودار توزیع متغیر مانند جدول توزیع متغیر است با این تفاوت که در جدول توزیع متغیر، تعداد یا فراوانی با عدد ارائه می ­شود اما در نمودار با خط یا سطح نشان داده می­ شود. نمودارها را می­ توان به دو دسته نمودارهای تک متغیره و نمودارهای چند متغیره تقسیم کرد. نمودارهای دایره ­ای، ستونی و هیستوگرام از رایج ­ترین نمودارهای تک متغیره هستند. رایج ­ترین نمودارهای متغیرهای کیفی نمودار دایره ­ای و نمودار ستونی است و نمودار هیستوگرام از رایج ترین نمودارها برای متغیر کمّی است.

نمودار ستونی(میله ای)
نمودار ستونی شامل مجموعه ای از ستون ­هاست که با فاصله یکنواختی در کنار هم قرار می­ گیرند و هر ستون مختصّ یک طبقه از متغیر و طول آن متناسب با فراوانی یا درصد آن طبقه است.
نمودار ستونی برای متغیرهای کیفی (اسمی و ترتیبی) به­ کار می­ رود، اما برای متغیر کمّی که تعداد طبقات آن کم باشد هم قابل استفاده است. به عنوان مثال چنانچه متغیری به نام تعداد فرزند داشته باشیم و در نمونه نهایی تعداد فرزندان هر خانواده از 1 تا 5 فرزند باشد و در واقع تعداد فرزندان شامل 5 طبقه باشد بازهم می ­توانیم از این نمودار استفاده کنیم. در مثال کتاب، می ­توان برای متغیرهای تحصیلات پدر، قومیت و درآمد اقدام به ترسیم نمودار ستونی نمود. همچنین برای متغیرهایی که در قالب طیف لیکرت سنجیده شده باشند می توان از نمودار ستونی استفاده کرد.
 

مثال:                 

قومیت متغیری اسمی است و شامل چهار طبقه می­ شود: ترک، فارس، کرد و سایر قومیت ­ها. در اینجا قصد داریم نمودار ستونی (میله ­ای) متغیر قومیت را به دست بیاوریم.

اجـ ـرا:
مانند مثال قبل دستور فراوانی را اجرا می­ کنیم:

Analyze--->Descriptive Statistics--->Frequencies

متغیر ­قومیت را وارد کادر Variable کرده ­و ­گزینه ­Charts­ (نمودارها) را انتخاب می­ کنیم.

شکل 3-2- نمودار ستونی قومیت دانشجویان (درصد)

محور افقی طبقات متغیر قومیت را نشان می ­دهد است که شامل قومیت­ های فارس، ترک، کرد و سایر قومیت­ ها می­ شود. محور عمودی درصد فراوانی هر کدام از طبقات یا قومیت­ ها را نشان می­ دهد. همان طور که مشاهده می­ گردد دانشجویان فارس، دارای بیشتری درصد فراوانی بوده و تعدادشان از سایر قومیت­ ها بیشتر است.

مطالب ارائه شده برگرفته از کتاب "راهنمای آسان تحلیل آماری با SPSS" تالیف آقای"رامین کریمی" است. کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.